เจาะลึกการทำงานของ Pump ดับเพลิง อุปกรณ์สำคัญในระบบกันไฟไหม้

ความสำคัญของ Pump ดับเพลิง ที่คุณควรรู้

ระบบป้องกันอัคคีภัยเป็นส่วนสำคัญที่ทุกอาคารหรือโรงงานควรมีเพื่อปกป้องชีวิตและทรัพย์สินจากความเสี่ยงของเพลิงไหม้ และหนึ่งในอุปกรณ์ที่มีบทบาทสำคัญในการดับเพลิงนั่นก็คือ Pump ดับเพลิง หรือ Fire Pump อุปกรณ์นี้ทำหน้าที่ในการเพิ่มแรงดันของน้ำในระบบดับเพลิงให้มีพลังเพียงพอที่จะส่งน้ำไปยังพื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่อความปลอดภัย ในจุดที่เกิดเหตุเพลิงไหม้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เพราะในระบบดับเพลิง น้ำที่ถูกส่งจากแหล่งน้ำธรรมดาอาจไม่สามารถสร้างแรงดันได้เพียงพอในการดับเพลิง โดยเฉพาะจุดที่อยู่ไกลหรืออยู่ในที่สูง เช่น ตึกสูง หรืออาคารขนาดใหญ่ ดังนั้น Pump ดับเพลิง จึงถูกออกแบบมาเพื่อช่วยแก้ปัญหานี้ โดยการเพิ่มแรงดันน้ำให้ระบบสามารถส่งน้ำไปถึงจุดที่ต้องการได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ในบางพื้นที่หรือบางกรณีที่เกิดเหตุไฟไหม้ ระบบการส่งน้ำดับเพลิงอาจต้องการแรงดันที่สูงกว่าแรงดันในระบบประปาปกติ Fire Pump จะช่วยให้หัวจ่ายน้ำดับเพลิง (Sprinkler) หรือหัวฉีดน้ำ (Fire Hose) สามารถพ่นน้ำออกมาในปริมาณที่มากพอที่จะควบคุมไฟได้ในระยะเวลาที่รวดเร็ว

ประเภทของ Pump ดับเพลิง มีคุณสมบัติและการใช้งานที่แตกต่างกันไป ดังนี้

Centrifugal Fire Pump (ปั๊มแรงเหวี่ยง)
หลักการทำงานของปั๊มชนิดนี้คือ จะใช้แรงเหวี่ยงจากใบพัดที่หมุนอย่างรวดเร็วเพื่อเพิ่มแรงดันของน้ำ เป็นประเภทที่นิยมใช้มากที่สุดในระบบดับเพลิง เพราะมีข้อดีคือมีประสิทธิภาพสูงและสามารถทำงานได้ในสภาวะที่ต้องการแรงดันสูง เหมาะสำหรับการส่งน้ำในปริมาณมาก โดยเฉพาะในระบบดับเพลิงที่ต้องการการกระจายของน้ำไปยัง
หลายพื้นที่ เช่น อาคารสูง โรงงานและสถานประกอบการขนาดใหญ่
Positive Displacement Fire Pump
Pump ดับเพลิงประเภทนี้ทำงานโดยการเคลื่อนย้ายปริมาตรของของเหลวจากพื้นที่หนึ่งไปยังอีกพื้นที่หนึ่งในปริมาณที่คงที่ ซึ่งเป็นระบบที่ต้องการแรงดันคงที่และปริมาณน้ำที่แน่นอน เช่น การส่งน้ำไปยังจุดที่มีระยะทางไกลหรือต้องการแรงดันสม่ำเสมอ ข้อดีของปั๊มประเภทนี้คือ สามารถควบคุมปริมาณน้ำและแรงดันได้แม่นยำมาก
Vertical Turbine Fire Pump (ปั๊มหอยโข่งแนวตั้ง)
Pump ดับเพลิงประเภทนี้มีการติดตั้งในแนวตั้ง ทำงานโดยใช้แรงดันจากใบพัดหลายชั้นที่หมุนต่อเนื่องกัน ทำให้น้ำไหลจากด้านล่างขึ้นไปด้านบน เหมาะสำหรับการส่งน้ำจากแหล่งน้ำใต้ดิน เช่น บ่อน้ำ หรือแหล่งน้ำสำรองที่อยู่ลึก ที่สามารถนำไปใช้งานในโรงงานอุตสาหกรรมหรืออาคารที่มีแหล่งน้ำสำรองใต้ดิน และมีข้อดีคือ ประสิทธิภาพสูงในการส่งน้ำจากระดับต่ำขึ้นไปสู่ระดับที่สูงกว่า สามารถติดตั้งในพื้นที่จำกัด
End Suction Fire Pump (ปั๊มดูดน้ำทางเดียว)
Pump ดับเพลิง ที่เป็นประเภทนี้จะทำงานโดยการดูดน้ำจากด้านหนึ่งแล้วส่งออกไปอีกด้านหนึ่งผ่านใบพัด เหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องการการส่งน้ำในทิศทางเดียว และเป็นระบบที่ต้องการการติดตั้งแบบเรียบง่ายและมีข้อจำกัดเรื่องพื้นที่ เช่น อาคารที่ต้องการระบบดับเพลิงขนาดเล็กหรือระดับกลาง ซึ่งมีข้อดีคือบำรุงรักษาง่าย ราคาถูกกว่าปั๊มประเภทอื่น
Horizontal Split Case Fire Pump (ปั๊มแบบแนวนอน)
ปั๊มนี้มีการออกแบบที่ตัวเครื่องจะแบ่งออกเป็นสองส่วน มีใบพัดอยู่ตรงกลางทำงานโดยการหมุนของใบพัดเพื่อเพิ่มแรงดันของน้ำ เหมาะสำหรับระบบดับเพลิงที่ต้องการปริมาณน้ำสูงและมีความเสถียรในการทำงาน เช่น การใช้งานสำหรับอาคารขนาดใหญ่ โรงงานอุตสาหกรรม และสถานที่ที่ต้องการการส่งน้ำในปริมาณมาก ข้อดีของ Pump ดับเพลิงประเภทนี้ทนทานต่อการใช้งานหนัก มีประสิทธิภาพสูงเมื่อใช้งานในระยะยาว
In-Line Fire Pump
ปั๊มประเภทนี้ถูกออกแบบมาให้ติดตั้งตรงตามท่อส่งน้ำ ทำงานโดยการหมุนของใบพัดที่อยู่ภายในท่อ เหมาะสำหรับการติดตั้งในระบบที่มีพื้นที่จำกัดและต้องการความเรียบง่ายในการเชื่อมต่อ เช่น การใช้งานในอาคารพาณิชย์ขนาดเล็กและอาคารสำนักงาน เป็นต้น ซึ่งมีข้อดีคือการติดตั้งง่ายและไม่ต้องใช้พื้นที่มาก
Diesel Engine Fire Pump
ปั๊มประเภทนี้ใช้เครื่องยนต์ดีเซลเป็นตัวขับเคลื่อนแทนที่จะใช้มอเตอร์ไฟฟ้า จึงเหมาะสำหรับการติดตั้งในพื้นที่ห่างไกลไม่มีไฟฟ้า หรือในกรณีที่ระบบไฟฟ้าไม่เสถียรและเสี่ยงในการเกิดไฟดับ

ระบบการทำงานของ Pump ดับเพลิงมีอะไรบ้าง?

Fire Pump เป็นส่วนหนึ่งของระบบดับเพลิงที่ทำหน้าที่ในการเพิ่มแรงดันของน้ำ เพื่อให้สามารถส่งน้ำไปยังจุดต่าง ๆ ในอาคารหรือพื้นที่ที่เกิดเหตุเพลิงไหม้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ระบบนี้ถูกออกแบบมาให้ทำงานในกรณีฉุกเฉินเมื่อเกิดเหตุเพลิงไหม้ และจะช่วยสนับสนุนการทำงานของอุปกรณ์ดับเพลิงอื่น ๆ เช่น หัวจ่ายน้ำดับเพลิง (Sprinkler) และหัวฉีดน้ำดับเพลิง (Fire Hose) เป็นต้น

ขั้นตอนการทำงานของระบบ Pump ดับเพลิง

การตรวจจับเหตุเพลิงไหม้
ระบบจะเริ่มต้นการทำงานเมื่อมีการตรวจจับเหตุเพลิงไหม้ผ่านทางอุปกรณ์ตรวจจับควันหรือความร้อน เช่น เครื่องตรวจจับควัน (Smoke Detector) หรือเครื่องตรวจจับความร้อน (Heat Detector) เมื่ออุปกรณ์เหล่านี้ตรวจพบความผิดปกติ ระบบจะส่งสัญญาณไปยัง Control Panel ของระบบดับเพลิง
การส่งสัญญาณสตาร์ต Pump ดับเพลิง
เมื่อ Control Panel ได้รับสัญญาณว่ามีเหตุเพลิงไหม้ ระบบจะทำการเปิดใช้งานปั๊มดับเพลิงโดยอัตโนมัติ เพื่อเริ่มการเพิ่มแรงดันของน้ำเข้าสู่ระบบ
การเพิ่มแรงดันน้ำ
ปั๊มดับเพลิงทำงานโดยการดูดน้ำจากแหล่งน้ำ เช่น ถังเก็บน้ำหรือแหล่งน้ำใต้ดิน จากนั้นจะเพิ่มแรงดันของน้ำแล้วส่งน้ำเข้าสู่ท่อของระบบดับเพลิง เช่น ท่อส่งน้ำไปยังหัวจ่ายน้ำดับเพลิงหรือหัวฉีดน้ำแรงดันสูง น้ำจะถูกส่งไปยังจุดต่าง ๆ ในอาคารที่เกิดเหตุเพลิงไหม้ โดยผ่านท่อและหัวจ่ายน้ำเพื่อควบคุมและดับไฟ
Pump ดับเพลิง จะทำงานอย่างต่อเนื่อง
Pump ดับเพลิงจะมีการทำงานอยู่ตลอดเวลาจนกว่าสถานการณ์จะคลี่คลาย หรือจนกว่าจะมีการปิดระบบด้วยมือ การทำงานของปั๊มดับเพลิงจะยังคงเดินเครื่องต่อไปเพื่อรักษาแรงดันในระบบให้คงที่

องค์ประกอบหลักของระบบปั๊มดับเพลิง

แหล่งจ่ายน้ำ : น้ำที่ใช้ในระบบสามารถมาจากหลายแหล่ง เช่น ถังเก็บน้ำ บ่อเก็บน้ำ หรือแม้กระทั่งระบบประปาเมือง ซึ่งจะถูกเชื่อมต่อกับปั๊มดับเพลิง
Pump ดับเพลิง : ซึ่งมีหลายประเภทตามที่เราได้กล่าวไปแล้วในข้างต้น โดยประเภทที่นิยมใช้มากที่สุดคือ Centrifugal Pump ซึ่งสามารถทำงานได้มีประสิทธิภาพและสร้างแรงดันสูงได้เป็นเวลานาน
ระบบควบคุมไฟฟ้า : ระบบควบคุมไฟฟ้านี้ทำหน้าที่ในการเริ่มต้นและหยุดการทำงานของปั๊มดับเพลิง โดยจะทำงานอัตโนมัติเมื่อเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉิน
อุปกรณ์สำรองไฟฟ้า : หากไฟฟ้าดับในกรณีเกิดเหตุเพลิงไหม้ ระบบจะมีการเชื่อมต่อกับเครื่องปั่นไฟหรือแบตเตอรี่สำรอง เพื่อให้ Pump ดับเพลิงยังคงทำงานได้อย่างต่อเนื่อง
อุปกรณ์วาล์วและท่อส่งน้ำ : ระบบของปั๊มดับเพลิงจะประกอบด้วยท่อส่งน้ำและวาล์วต่าง ๆ เพื่อควบคุมการไหลของน้ำไปยังพื้นที่ที่ต้องการได้ นั่นเอง

การติดตั้งและการบำรุงรักษา

การติดตั้งปั๊มดับเพลิงต้องการความเชี่ยวชาญ เนื่องจากต้องพิจารณาหลายปัจจัย เช่น ขนาดของอาคาร ความสูงของอาคารและระบบน้ำที่ใช้ การออกแบบและติดตั้ง Pump ดับเพลิงต้องเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด เช่น NFPA 20 (National Fire Protection Association) ซึ่งเป็นมาตรฐานสากลที่ใช้ในการออกแบบระบบดับเพลิง

นอกจากนี้การบำรุงรักษา Pump ดับเพลิงอย่างสม่ำเสมอเป็นสิ่งจำเป็น เพราะหาก ปั๊มดับเพลิงไม่สามารถทำงานได้ในขณะเกิดเหตุเพลิงไหม้ ผลที่ตามมาอาจส่งผลร้ายแรง การตรวจสอบการทำงานของปั๊ม เช่น การตรวจเช็กแรงดัน ปริมาณน้ำและสภาพของอุปกรณ์ไฟฟ้า ต้องทำอย่างต่อเนื่องเพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดความล้มเหลวของระบบ

ระบบการทำงานของปั๊มดับเพลิงเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญในระบบป้องกันอัคคีภัย ที่ถูกออกแบบมาอย่างซับซ้อนและมีความปลอดภัยสูง เพื่อให้มั่นใจว่าในกรณีเกิดเหตุเพลิงไหม้ ระบบจะสามารถเพิ่มแรงดันน้ำและช่วยให้การส่งน้ำเพื่อดับเพลิงเป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถช่วยชีวิตและทรัพย์สินในกรณีเกิดเหตุเพลิงไหม้ได้ การเลือกใช้ Pump ดับเพลิงที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและการบำรุงรักษาอย่างถูกต้องจึงเป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้ามสำหรับการป้องกันอัคคีภัย

หากคุณสนใจระบบปั๊มดับเพลิง บริษัท สยาม โปรเทคชั่น ซีสเต็ม จำกัด เราคือผู้ติดตั้งระบบดับเพลิง และจำหน่ายอุปกรณ์ป้องกันอัคคีภัยคุณภาพสูง ได้รับการรับรองมาตรฐาน NFPA-20, UL Certified, FM Approved มีอุปกรณ์ติดตั้งระบบแจ้งเตือนเพลิงไหม้ครบถ้วนทั้งระบบ เช่น เครื่องสูบน้ำดับเพลิงชนิดขับด้วยเครื่องยนต์ดีเซล เครื่องสูบน้ำดับเพลิงชนิดมอเตอร์ไฟฟ้า ตู้คอนโทรลเครื่องสูบน้ำดับเพลิง Pump ดับเพลิง Sprinkler ดับเพลิง อุปกรณ์ติดตั้งระบบเคมีและแก๊สดับเพลิง FM-200 และ CO2 System ฯลฯ

นอกจากนี้สยาม โปรเทคชั่น ซีสเต็มยังให้บริการออกแบบติดตั้งระบบดับเพลิงอัตโนมัติแบบครบวงจร ทั้งภายในโรงงานและอาคารสูง โดยทีมงานและวิศวกรมืออาชีพที่มีประสบการณ์มากกว่า 20 ปี

สนใจระบบ Pump ดับเพลิง ติดต่อสอบถามได้ที่
อีเมล : sps_eng2007@yahoo.co.th
ติดต่อออฟฟิศ : 0-2979-9936-7
แฟกซ์ : 0-2979-9938
Line ID : sps115